De naam Nes duidt aan dat hier in vroegere tijden moerassig land lag. Sterker nog, een schamele zes eeuwen geleden kwam je hier alleen wat schapen en ganzen tegen op een aangeslibd stuk moerasland, wat dus een ‘nesse’ heette in het Middelnederlands. Eigenlijk begon de huidige Nes in 1342, toen het deel werd van het Amsterdamse grondgebied.
Rond 1500 lagen er aan de Nes zo’n 20 kloosters en 5 ervan in het zuidelijkste deel. Het Sint Barbaraklooster werd voor het eerst vermeld in 1425. Het was een klooster van de Derde Orde der Franciscanen en aangesloten bij het kapittel van Utrecht. Het lag ingeklemd tussen het Sint Claraklooster en het Maria Magdalenaklooster tussen Nes en Oudezijds Voorburgwal. Na de reformatie (1579) werden de kloostergoederen beheerd door het stadsbestuur. De kloosterlingen mochten in de gebouwen blijven maar geen nieuwe leden aannemen. Na overlijden van de laatste kloosterlingen werden de gebouwen voor andere doelen gebruikt.
In de 17e eeuw vormt de Nes vooral een handelsgebied met pakhuizen en veilinghuizen voor tabak, thee, vlees en specerijen.
Vervolgens komen we pas een eigenaar tegen in 1694 Jan Arentsz van Naerden die het verkoopt aan een apotheker Noe Mars die in 1714 overlijd. Vervolgens verkoopt zijn weduwe Margaretha de la Court, het huis de Oranje appel aan Augustin Grenier in 1715.
Augustin begon een vreemdelingenherberg genaamd L’Étoile d’Orient met zijn vrouw Jeanne Bultet. Waar onder andere Giacome Casanova (1725-1798) zijn memoires begon te schrijven. Giacomo Girolamo Casanova was een beroemd 18e-eeuwse avonturier uit Venetië, wiens naam synoniem werd voor vrouwenversierder en die zijn blijvende reputatie vooral dankt aan zijn zeer uitgebreide memoires die, met de nodige academische omzichtigheid, als een 18e-eeuws tijdsdocument kunnen worden gezien. Als actief occultist was hij ook betrokken bij genootschappen zoals de Rozenkruisers en de vrijmetselarij.
Vroeg in de negentiende eeuw was de Nes een belangrijk uitgaanscentrum met bordelen en café-chantants. De Eigenaar van het cafe was H.F.Torchiana en daarom was het ook bekend als hotel Torchiana. Het café diende als koffiekamer voor de Salon des Variétés (Nes 71).
In 1868 verschijnt hier schouwburg Tivoli van Willem Koster. Koster was al exploitant van een gebouw Tivoli bij de Leidse Barrière. Als hij hoort van de opheffing van Salon des Variétés koopt hij dit pand op de hoek van Kuiperssteeg. De eerste voorstellingen worden gegeven door een Engels variété gezelschap en zijn geen succes. Ook een Frans vaudeville-ensemble, zij voerden drie operettes uit, was geen succes. Koster besluit de hulp in te roepen van Louis Bouwmeester en zijn gezelschap, waar ook broer Frits en zuster Doortje Frenkel-Bouwmeester (ook bekend als Theo Mann-Bouwmeester) deel van uitmaakten. Zij speelden ‘draken’ zoals het omschreven wordt; het zijn De Gebochelde, Walter de Genuees, De zwarte Dokter. Vanaf 1886 is Charles de la Mar directeur. Charles bracht het grote romantische genre op de planken, waarbij hij zelf optrad als de door hem bewonderde keizer in zijn Napoleon-repertoire.
Met het vertrek van Charles als directeur was er geen opvolger te vinden en werd het gebouw verkocht aan een tabakshandelaar. Deze liet het verbouwen in 1894 door architect Gendt, A.D.N. De tabakshandel G. Harkema, destijds een van de grotere firma’s hier in de tabakshoek. Het bedrijf, begonnen door de in Leeuwarden geboren Gabriël Harkema (1838-1895).
Harkema was een centrum van de handel en er zijn zelfs nog sporen van te zien. Het zaagtanddak met noorderlicht geeft zacht en constant licht, wat was bedoeld om tabaksbladen in te selecteren. Rond 2000 stopte de firma.
Van 2003 tot 2016 zat hier een klassiek brasserie Harkema.
De Bierfabriek begon in 2011 eerst op het Rokin maar door de Noord Zuidlijn moest er een andere locatie worden gezocht en dat werd Nes 67-69 in september 2016 werd er verbouwd naar ontwerp van architect Orio Tonini .
De iconische buitenkant is nog altijd sinds 1894 hetzelfde gebleven.
Wandel verder in de geschiedenis met de audiotour:
https://www.youraudiotour.com/tours/1430/stops/6789
